gelgit olayı ne demek?

Gelgit Olayı Hakkında

Gelgit, [https://www.nedemek.page/kavramlar/deniz%20seviyesi](deniz seviyesinde) meydana gelen periyodik yükselme ve alçalma hareketidir. Genellikle Ay ve Güneş'in [https://www.nedemek.page/kavramlar/çekim%20kuvveti](çekim kuvvetinin) Dünya üzerindeki etkileşiminden kaynaklanır.

Temel Nedenler:

• Ay'ın Çekim Kuvveti: Ay, Dünya'ya en yakın gök cismi olduğu için gelgitler üzerinde en büyük etkiye sahiptir. Ay'ın Dünya'ya bakan yüzünde çekim kuvveti daha yüksek olduğundan su seviyesi yükselir (yüksek gelgit). Aynı zamanda, Dünya'nın diğer tarafında da merkezkaç kuvveti nedeniyle su seviyesi yükselir.
• Güneş'in Çekim Kuvveti: Güneş de çekim kuvveti uygular, ancak Ay'a göre daha uzakta olduğu için etkisi daha azdır. Güneş, Ay ile aynı doğrultuda olduğunda (Yeni Ay ve Dolunay evreleri), gelgitler daha yüksek olur (bahar gelgitleri). Güneş ve Ay'ın çekim kuvvetleri birbirine dik açıyla etki ettiğinde ise gelgitler daha düşük olur (alçak gelgitler).

Gelgit Türleri:

• Yüksek Gelgit (Med): Su seviyesinin yükseldiği dönemdir.
• Alçak Gelgit (Cezir): Su seviyesinin alçaldığı dönemdir.
• Bahar Gelgitleri: Ay ve Güneş'in çekim kuvvetlerinin aynı doğrultuda olduğu ve gelgit genliğinin en yüksek olduğu zamanlarda meydana gelir. https://www.nedemek.page/kavramlar/dolunay ve [https://www.nedemek.page/kavramlar/yeni%20ay](yeni ay) evrelerinde görülür.
• Alçak Gelgitler: Ay ve Güneş'in çekim kuvvetlerinin birbirine dik açıyla etki ettiği ve gelgit genliğinin en düşük olduğu zamanlarda meydana gelir. Ay'ın ilk dördün ve son dördün evrelerinde görülür.

Gelgitin Etkileri:

• Deniz Taşımacılığı: Limanların ve deniz yollarının kullanımını etkiler.
• Enerji Üretimi: Gelgit enerjisi, yenilenebilir bir enerji kaynağı olarak kullanılabilir.
• Ekosistemler: Kıyı ekosistemleri, gelgit döngülerine adapte olmuştur. Gelgitler, https://www.nedemek.page/kavramlar/habitat ve besin dağılımını etkiler.
• Balıkçılık: Balıkların göç yollarını ve avlanma alanlarını etkileyebilir.